هر آنچه باید درباره سفر با قطار بدانید

سفر با قطار یکی از محبوب‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین راه‌های سفر است. مسافرت با قطار‌ به شما این امکان را می‌دهد تا از مناظر زیبا و دیدنی‌های مسیر لذت ببرید و در عین حال از راحتی و آرامش سفر نیز بهره‌مند شوید. اگرچه سفر با قطار در ایران یکی از امن‌ترین و اقتصادی‌ترین راه‌های رفت‌وآمد است و از سمتی می‌تواند تجربه‌ای لذت‌بخش و خاطره‌انگیز باشد، اما برای داشتن سفر ریلی راحت و ایمن، لازم است به برخی نکات مهم نیز توجه شود. در این مقاله از مجله گردشگری فلای تودی قصد داریم به بررسی هر آنچه باید درباره سفر با قطار بدانید بپردازیم.

قوانین خرید بلیط قطار

خرید بلیط قطار اولین قدمی است که قبل از سفر ریلی باید انجام دهید. برای خرید بلیط قطار، می‌توانید به صورت حضوری به ایستگاه راه‌آهن مراجعه کنید یا به صورت آنلاین بلیط خود را خریداری کنید. البته خرید بلیط قطار یا سایر وسایل نقلیه به صورت حضوری با گسترش آژانس ها و سایت های آنلاین گردشگری تا حد زیادی منسوخ شده و غیرمتداول است. به همین دلیل در این قسمت سعی می‌کنیم قوانین خرید بلیط قطار به صورت آنلاین را بررسی کنیم.

مدارک خرید بلیط قطار به صورت آنلاین

برای خرید اینترنتی بلیط قطار می‌توانید از سایت‌های فروش بلیط قطار استفاده کنید. سایت‌های فروش بلیط قطار، انواع بلیط قطار را با قیمت‌های مختلف ارائه می‌دهند. برای خرید بلیط و سفر با قطار باید ابتدا اطلاعات لازم را در سایت بارگذاری کنید. مدارک لازم برای خرید بلیط قطار به صورت آنلاین عبارتند از:

• شماره ملی و شماره شناسنامه
• شماره تلفن همراه
• آدرس ایمیل

در هنگام خرید بلیط قطار  از سایت باید مبلغ بلیط را به صورت آنلاین پرداخت کنید. در نهایت اگر قصد دارید بلیط قطار را به صورت آنلاین خریداری کنید، حتما از معتبر بودن سایت مطمئن شوید. تاریخ و ساعت حرکت قطار، مبدا و مقصد سفر با قطار، نوع قطار و قیمت بلیط باید توسط شخص خریدار بررسی و از صحت آن ها مطمئن شود. البته در حال حاضر سایت‌های معتبر زیادی در زمینه سفر با قطار در ایران فعال هستند. اگر از اعتبار منبع خرید بلیط مطمئن هستید، نیازی نیست نگران صحت قیمت نهایی بلیط خریداری شده باشید.

انواع بلیط قطار

مسافرت با قطار برای هر مسافری شرایط ویژه و منحصربه فردی دارد. به همین دلیل مسافران حتما باید به انتخاب بلیط قطار مناسب با شرایط خاص خود دقت داشته باشند. انواع بلیطی که در سفر با قطار در ایران می‌توانید تهیه کنید عبارتند از:

• بلیط یک طرفه
• بلیط رفت و برگشت
• بلیط ویژه خواهران
• بلیط ویژه برادران

بلیط یک طرفه قطار

بلیط تک سفره، بلیطی است که برای سفر یک طرفه صادر می‌شود .اگر بازه سفر شما مشخص نیست و ممکن است بخواهید زمانی طولانی را در مقصد سپری کنید، بهترین گزینه خرید بلیط یک طرفه سفر با قطار است. برای مثال سفر به شهر مشهد را دارید، می‌توانید بلیط قطار تهران به مشهد را به صورت یک طرفه یا رفت و برگشت خریداری کنید.

بلیط رفت و برگشت قطار

بلیط رفت و برگشت، بلیطی است که برای یک سفر رفت و برگشت صادر می‌شود. با توجه به محدودیت بلیط های قطار اگر بازه مشخصی برای سفرتان در نظر گرفته‌اید، پیشنهاد می‌کنیم بلیط رفت و برگشت خریداری کنید. در این صورت علاوه بر کاهش قیمت نهایی، برای برگشت از سفر با مشکل کمبود بلیط قطار مواجه نمی‌شوید.

بلیط ویژه خواهران و بلیط ویژه برادران

اگر با خانواده و یا به صورت دسته جمعی سفر نمی‌کنید، پیشنهاد می‌کنیم بلیط خود را با توجه به جنسیت خریداری کنید. با توجه به مسیرهای طولانی قطار، در برخی از سفرها شما ممکن است یک شبانه روز کامل را در کوپه قطار سپری کنید.

در چنین شرایطی استفاده از کوپه ویژه بانوان برای خانم‌ها انتخابی مناسب‌تر و کوپه ویژه برادران برای آقایان گزینه بهتری خواهد بود. برای خرید بلیط ویژه خواهران یا برادران باید گزینه مربوطه را در سایت های فروش بلیط فعال کنید. در این صورت تنها بلیط های ویژه خواهران برایتان نمایش داده می‌شود.

قوانین پذیرش مسافر در قطار

برای پذیرش مسافر در قطار، باید مدارک لازم را به مسئول پذیرش ارائه دهید. مدارک لازم برای پذیرش مسافر در قطار عبارتند از:

• بلیط قطار
• کارت ملی یا شناسنامه

در هنگام پذیرش مسافر در قطار، تاریخ بلیط قطار و اطلاعات مندرج در آن باید با تاریخ روز سفر با قطار و اطلاعات شما مطابقت داشته باشد.

استرداد بلیط قطار

استرداد بلیط قطار یکی از حقوق مسافران محسوب می‌شود که در قوانین و مقررات حمل و نقل ریلی مورد توجه قرار گرفته است. مسافران می‌توانند بنا به دلایل مختلف، مانند تغییر برنامه سفر، بیماری یا تاخیر بیش از حد قطار نسبت به استرداد بلیط قطار خود اقدام کنند.

قوانین استرداد بلیط قطار در ایران

قوانین استرداد بلیط قطار در ایران توسط شرکت‌های حمل و نقل ریلی تعیین می‌شود. دقت داشته باشید که بلیط قطارهای مسافری در تمامی سایت های فروش بلیط قابل استرداد است. نکته اینجاست مسافران باید برای استرداد بلیط قطار به صورت آنلاین به سایتی که از آن بلیط خریداری کرده‌اند مراجعه کنند.

پس از استرداد بلیط قطار چه مقدار از هزینه بلیط به مسافر باز می‌گردد؟

• اگر بلیط قطار را تا ۱۲ روز قبل از حرکت کنسل کنید، ۹۰ درصد بهای بلیط به شما بازگردانده می‌شود.
• در صورت استرداد بلیط قطار از ۱۲ روز قبل از حرکت تا ۳ ساعت پیش از حرکت قطار،  ۷۰ درصد بهای بلیط به شما بازگرداننده می شود.
•  از ۳ ساعت قبل از حرکت قطار تا زمان قبل از حرکت با کنسلی بلیط شما می‌توانید ۵۰ درصد از بهای بلیط را استرداد کنید.

دقت داشته باشید در صورتی که قطار بیش از ۶۰ دقیقه تاخیر داشته باشد، مسافران می‌توانند بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای، نسبت به استرداد بلیط خود اقدام کنند.

قوانین وسایل ممنوعه در مسافرت با قطار در ایران

سفر با قطار یکی از روش‌های حمل و نقل عمومی است که مزایای زیادی مانند راحتی، قیمت مناسب و امنیت دارد. با این حال، برای حفظ ایمنی و آسایش مسافران، قوانین خاصی برای حمل وسایل در سفر با قطار وجود دارد. برخی از وسایل ممنوعه در مسافرت با قطار عبارتند از:

• سلاح گرم و سرد : حمل هرگونه سلاح گرم یا سرد، از جمله چاقو، تبر، قمه، و… در قطار ممنوع است.
• مواد منفجره و آتش‌زا : حمل مواد منفجره و آتش‌زا، از جمله ترقه، نارنجک، بنزین، و… در قطار ممنوعیت دارد.
• مواد سمی و بیماری‌زا : حمل مواد سمی و بیماری‌زا، از جمله گازهای سمی، مواد شیمیایی خطرناک، و… در قطار ممنوع است.
• مواد مضر برای محیط زیست: همچنین نمی‌توانید مواد مضر برای محیط زیست، از جمله مواد شیمیایی سمی، مواد رادیواکتیو، و… را با قطار حمل کنید.
• حمل موادی که باعث ایجاد مزاحمت برای سایر مسافران شود، از جمله مواد غذایی بدبو، حیوانات، و… در قطار ممنوع است.
• سایر وسایلی که احتمال بروز خطر برای مسافران یا کارکنان قطار را دارد: حمل وسایلی که احتمال بروز خطر برای مسافران یا کارکنان قطار را دارد، از جمله وسایل برقی غیراستاندارد، مواد اشتعال‌زا، و… در قطار ممنوع است.

برخی از این وسایل به صورت کلی ممنوع هستند و برخی دیگر در صورتی که شرایط خاصی داشته باشند، مجاز هستند. به عنوان مثال، بردن چاقو یا قیچی به داخل قطار در صورتی که طول آنها از ۱۰ سانتی‌متر بیشتر نباشد، مجاز است. حمل وسایل ممنوعه در قطار می‌تواند منجر به جریمه‌های سنگین یا حتی دستگیری شود. بنابراین، هنگام مسافرت با قطار لازم است که حتما از قوانین مربوط به حمل وسایل آگاه باشید.

قوانین حمل دارو در سفر با قطار در ایران

حمل دارو در سفر با قطار محدودیت کمتری نسبت به هواپیما دارد، اما این به آن معنا نیست که مسافران مجاز هستند، هر نوع دارویی را با قطار حمل کنند. در سفر با قطار، مسافران مجاز به حمل داروهای شخصی خود هستند، اما تنها در صورتی که داروهای موجود در دسته داروهای ممنوعه قرار نگیرد. داروهای ممنوعه در سفر با قطار در ایران عبارتند از:

• داروهای روانگردان
• داروهای مخدر
• داروهای بیهوشی
• داروهای خواب آور

در صورتی که مسافران دارای بیماری خاصی هستند و به مصرف داروهای ضروری نیاز دارند می توانند این داروها را بدون نسخه پزشک همراه داشته باشند. اما اگر داروهای مصرفی در دسته اقلام غیرمجاز باشد، باید این داروها را در بسته‌بندی اصلی خود قرار دهند و حتما مهر و امضای پزشک معالج را به همراه داشته باشند. دقت کنید که نسخه پزشک باید به زبان فارسی باشد و از تاریخ صدور آن کمتر از یک سال گذشته باشد.

در نهایت به یاد داشته باشید که حمل داروهای غیرمجاز در سفر با قطار جرم محسوب می‌شود و در صورت دستگیری، مسافران علاوه بر ضبط داروها ممکن است با مجازات های قانونی نیز مواجه شوند.

قوانین حمل حیوانات با قطار

حمل حیوانات در مسافرت با قطار ممنوع است و هیچ تبصره ای برای این قانون وجود ندارد. نوع قطار، مسیر کوتاه و حتی رزرو یک کوپه کامل به شما اجازه حمل حیوانات با قطار را نمی‌دهد. اگر حتما باید حیوان خانگی را همراه خود به سفر ببرید، پیشنهاد می کنیم برای انتقال آن از هواپیما استفاده کنید و طبق خدمات کارگو فرودگاه حیوان خود را در شهر مقصد تحویل بگیرید.

قوانین عمومی حمل خودرو با قطار

قطار نه تنها وسیله ای ایمن برای مسافرت بلکه یکی از بهترین وسایل نقلیه برای حمل خودرو است. اگر قصد دارید خودرو شخصی تان را به شهر دیگری منتقل کنید و یا قصد دارید برای سفر از هواپیما و قطار استفاده کنید، در عین حال تمایل دارید که خودرو شخصی تان در مقصد همراهتان باشد، پیشنهاد می کنیم از گزینه حمل خودرو با قطار استفاده کنید. پیش از هرچیز بد نیست بدانید که قوانین حمل خودرو با قطار در ایران توسط شرکت حمل و نقل ریلی رجا تعیین می‌شود و خودروهایی که می‌توانند با قطار حمل شوند، باید دارای شرایط زیر باشند:

• دارای پلاک ملی
• دارای بیمه شخص ثالث
• دارای معاینه فنی معتبر
• دارای حداکثر طول ۷ متر و حداکثر عرض ۲٫۵ متر
• دارای ارتفاع حداکثر ۲٫۵ متر

ظرفیت حمل خودرو با قطار در ایران، بسته به نوع قطار و مسیر، متفاوت است. در حال حاضر، ظرفیت حمل خودرو با قطار در مسیرهای داخلی، بین ۲۵ تا ۵۰ خودرو در هر واگن خودروبر است. هزینه حمل خودرو با قطار زیاد بالا نیست و  بسته به نوع خودرو، مسافت طی شده، و فصل سفر می‌تواند متفاوت باشد. به طور کلی، هزینه حمل خودرو با قطار در فصل تابستان بیشتر از فصل زمستان است. برای حمل خودرو با قطار، باید خودروی خود را به یکی از ایستگاه‌های حمل خودروی شرکت حمل و نقل ریلی رجا تحویل دهید. هنگام تحویل خودرو نیز باید مدارک زیر را به همراه داشته باشید:

• کپی کارت ملی و شناسنامه صاحب خودرو
• کپی کارت ملی و شناسنامه راننده خودرو
• کپی پلاک خودرو
• کپی بیمه شخص ثالث خودرو
• کپی معاینه فنی خودرو

فراموش نکنید که برای تحویل خودرو در مقصد باید رسید تحویل خودرو  و کپی کارت ملی و شناسنامه صاحب خودرو را ارائه بدهید. در حال حاضر امکان حمل خودرو در مسیرهای تهران ـ اهواز، تهران ـ مشهد، قطار تهران تبریز، تبریز ـ مشهد، تهران ـ شیراز، اصفهان ـ بندرعباس، شیراز ـ مشهد، تهران ـ یزد، یزد ـ مشهد، تهران ـ کرمان، قطار تهران بندرعباس، مشهد ـ بندرعباس و… وجود دارد.

مراحل حمل خودرو با قطار

برای حمل خودرو با قطار می‌توانید از طریق وب سایت شرکت حمل و نقل ریلی رجا یا یکی از نمایندگان این شرکت، اقدام به رزرو بلیط کنید. پس از رزرو بلیط، باید خودروی خود را در یکی از ایستگاه‌های حمل خودروی شرکت حمل و نقل ریلی رجا تحویل دهید و آن را در مقصد تحویل بگیرید. در نهایت قبل از قبل از اقدام به حمل خودرو با قطار، حتما از قوانین و مقررات مربوط به این کار مطلع شوید و اطمینان داشته باشید که خودروی شما در شرایط مناسبی برای حمل با قطار باشد.

وسایل ضروری در سفر با قطار

مسافرت با قطار به شما این فرصت را می‌دهد که ضمن لذت بردن از مناظر در طول مسیر استراحت کرده و انرژی خود را برای مقصد ذخیره کنید. اما اگر قصد دارید نهایت لذت را از یک سفر ریلی ببرید لازم است که برخی وسایل ضروری را در سفر ریلی همراه داشته باشید:

• مدارک و بلیط: اولین و مهم‌ترین چیزی که باید در سفر با قطار به همراه داشته باشید، مدارک و بلیط سفر است. حتما مدارک شناسایی خود مانند کارت ملی یا گذرنامه و  بلیط قطار را همراه داشته باشید، چرا که پس از گذشت فاصله کوتاهی از حرکت قطار، مامور مربوط این مدارک را بررسی می کند. در صورت نداشتن بلیط یا عدم مطابقت اطلاعات، قادر به ادامه سفر با قطار نخواهید بود.

• لباس و کفش راحت: در مسافرت با قطار، معمولا زمان زیادی را در حالت نشسته سپری می‌کنید. بنابراین بهتر است لباس و کفش راحتی برای مدت زمانی که در قطار هستید، انتخاب کنید.

• لوازم شخصی: لوازم شخصی خود مانند مسواک، خمیر دندان، وسایل شست و شو و سایر لوازم بهداشتی را فراموش نکنید. همچنین، اگر دارو مصرف می‌کنید، حتما آن‌ها را همراه داشته باشید.

• لوازم الکترونیکی: اگر قصد دارید که در طول سفر با قطار از وسایل الکترونیکی خود مانند تلفن همراه، لپ‌تاپ یا تبلت استفاده کنید، حتما شارژر آن‌ها را همراه داشته باشید.

• وسایل سرگرمی: برای اینکه در طول مسافرت با قطار احساس خستگی نکنید، وسایل سرگرمی مانند کتاب، مجله یا بازی همراه داشته باشید. همچنین می‌توانید از فیلم‌ها و سریال‌های موجود در قطار برای سرگرمی خود استفاده کنید.

• وسایل خواب: در حال حاضر تمامی قطارها وسایلی مانند بالش، پتو و همچنین ملافه‌های تمیز و ضدعفونی شده را به مسافران ارائه می‌دهند. اما اگر ناراحتی خاصی دارید و حتما باید از بالش یا وسیله مخصوصی برای خواب استفاده کنید، پیشنهاد می‌کنیم آن را همراه داشته باشید. با توجه به اشتراک کوپه با سایر مسافرها می‌توانید از چشم‌بند و گوشگیر برای داشتن خوابی راحت‌تر استفاده کنید.

• وسایل پذیرایی: اگر قصد دارید که در طول مسافرت با قطار غذا میل کنید، حتما یک وعده غذایی همراه داشته باشید. همچنین، می‌توانید از میان‌وعده‌های سالم مانند میوه و آجیل استفاده کنید. بعضی از قطارها رستوران دارند و شما می‌توانید از رستوران قطار برای صرف غذا استفاده کنید. بعضی دیگر از قطارها پذیرایی مختصری را هنگام ورود مسافران ارائه می‌دهند. البته بسیاری از قطارهای لوکس در حال حاضر غذا سرو می‌کنند و شما می‌توانید هنگام رزرو بلیط گزینه پذیرایی و سرو غذا را نیز فعال کنید.

وسایل ضروری در سفر با قطار به عوامل مختلفی مانند مدت زمان سفر، مقصد و شرایط آب و هوایی بستگی دارد. با این حال، وسایلی که در بالا ذکر شد، برای اکثر سفرهای ریلی ضروری هستند. فراموش نکنید که هنگام بسته‌بندی و چیدن چمدان وسایل ضروری خود را در دسترس قرار دهید تا در صورت نیاز به راحتی به آن‌ها دسترسی داشته باشید.

مزایای سفر با قطار

سفر با قطار یکی از محبوب ترین روش های سفر در سراسر جهان است. قطار یک گزینه ایمن، راحت و مقرون به صرفه برای سفر است که مزایای زیادی نسبت به سایر روش های حمل و نقل دارد. اگر هنوز برای خرید بلیط قطار مطمئن نیستید بد نیست نگاهی به لیست زیر بندازید:

• ایمنی: قطار یکی از ایمن‌ترین روش‌های حمل‌ونقل محسوب می‌شود. بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت، احتمال مرگ و آسیب شدید در یک سانحه قطار در مقایسه با سایر روش‌های حمل‌ونقل بسیار کمتر است.
• راحتی: سفر با قطار یک تجربه بسیار راحت است. قطارها دارای صندلی‎‌های راحت، امکان دراز کشیدن و خوابیدن، سیستم تهویه مطبوع و سایر امکانات رفاهی هستند که سفر را لذت بخش‌تر می‌کنند.
• مقرون به صرفه بودن: سفر با قطار نسبت به سایر روش‌های حمل‌ونقل، مانند هواپیما مقرون‌به‌صرفه‌تر است. قیمت بلیط قطار کمتر از خرید بلیط هواپیما برایتان تمام می‌شود.
• پایداری: قطار یک گزینه حمل‌ونقل پایدار است. این یعنی قطار از سوخت کمتری نسبت به هواپیما و خودرو استفاده کرده  و آلودگی زیست محیطی کمتری تولید می‌کنند.
• لذت بردن از مسیر: سفر با قطار یک فرصت عالی برای دیدن مناظر زیبای اطراف است. با توجه به سرعت متوسط و مسیرهای فوق‌العاده زیبا راه آهن، در مسافرت با قطار شما می‌توانید مناظر طبیعی و شهری را در طول مسیر و از نزدیک مشاهده کنید.
• آزادی حرکت: در قطار می‌توانید آزادانه حرکت کنید و از امکانات قطار استفاده کنید. می توانید از واگن‌های مختلف قطار دیدن کنید، کتاب بخوانید، فیلم ببینید، به رستوران قطار بروید و یا به اینترنت متصل شوید.

معایب مسافرت با قطار

سفر با قطار اگرچه مزایای زیادی مانند راحتی، امنیت و مقرون به صرفه بودن دارد، با این حال معایبی نیز دارد که باید قبل از تصمیم گیری به آنها توجه کرد. یکی از اصلی‌ترین معایب سفر با قطار سرعت پایین آن است. سرعت پایین قطار  باعث می‌شود که مسافرت با قطار برای مسافت‌های طولانی خسته‌کننده باشد. البته قطارهای سریع السیر سرعت بیشتری دارند، اما هنوز هم به اندازه هواپیما سریع نیستند.

مورد دیگر توقف‌های مکرر قطار در ایستگاه است. این امر می‌تواند باعث شود که سفر با قطار زمان بیشتری ببرد و برنامه‌ریزی آن دشوارتر شود. علاوه بر این مسافرت با قطار ممکن است برای افرادی که دارای بیماری خاص یا محدودیت‌های حرکتی یا سلامتی هستند، دشوار باشد. قطارها معمولا دارای امکانات و خدمات کمتری نسبت به هواپیماها هستند.

در نهایت سفر با قطار ممکن است برای افرادی که حوصله کمی دارند، کسل کننده باشد. در قطار، مسافران مجبورند مدت زمان زیادی را در یک مکان بنشینند و ممکن است از تماشای مناظر خسته شوند. اگر کم حوصله هستید از قطارهایی با زمان حرکت شبانه استفاده کنید تا بتوانید در طول مسیر بخوابید.

برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می‌کنیم مطلب «سفر با قطار یا هواپیما؛ کدام بهتر است؟» را در مجله گردشگری فلای تودی بخوانید.

با قطار به سمت مقصد!

سفر با قطار به دلیل معماری جالب این وسیله فرصتی برای آشنایی با افراد جدید و پیدا کردن همسفرهای تازه است. درست شبیه به اینکه شما با افرادی تازه در یک اتاق نشسته اید و قصد دارید با آن ها آشنا شوید، مسیری را در کنار هم طی کنید و از هم صحبتی لذت ببرید.

از سمتی در کنار این تجربه منحصربه فرد، مسیرهای ریلی در بسیاری از موارد با مسیر جاده ای متفاوت است. ریل های راه‌ آهن در مواردی از میان جنگل، روستاها و یا کوهستان‌های بکر عبور می‌کنند و همین موضوع باعث می‌شود در سفر با قطار شما با مناظری روبرو شوید که نمی‌توانید در سفر با ماشین شخصی آن ها را تجربه کنید. به طورکلی مسافرت با قطار چه به شکل دسته‌جمعی و خانوادگی و چه به صورت فردی، تجربه‌ای منحصربه‌فرد با قیمت مناسب است. تجربه‌ای که هر مسافری باید حداقل یک بار در طول زندگی آن را امتحان کند.

آیا تابه‌حال تجربه جالب یا فراموش نشدنی در سفر با قطار در ایران داشته‌اید؟ تجربیات خود را با خوانندگان ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول درباره سفر با قطار