شهرهای جنوبی ایران، پر از جاذبه هستند؛ همه چیز، از مردمانش گرفته تا آثار تاریخی، پر از مهر و عشقند و این انرژی مثبت را به همه منتقل می‌کنند. شاید دلیل این موضوع سابقه زیستی این شهرها باشد، استان خوزستان یکی از قدیمی ترین نقاط زیستی ایران است و جاذبه های تاریخی زیادی را در خود دارد. پل قدیم دزفول یا دژپل یکی از این آثار این استان محسوب می‌شود. در ادامه این مطلب از مجله گردشگری فلای تودی با ما همراه باشید تا سری به تاریخچه پل قدیمی دزفول بزنیم.
تاریخچه پل قدیمی دزفول یا پل رومی
دزفول معرب کلمه دژپل است و به پلی گفته می‌شود که به دستور شاپور اول ساسانی پس از پیروزی بر والرین و توسط اسرای رومی در دزفول ساخته شد. پل قدیم دزفول یکی از قدیمی ترین پل های آجری جهان است که با گذشت بیش از ۱۷ قرن از قدمت آن، همچنان پابرجاست.
قدمت پل قدیم دزفول به سال ۲۶۰ میلادی در دوران ساسانیان می‌رسد. این پل به دست رومیان روی رودخانه دز ساخته شد، به همین دلیل به «پل رومی» نیز معروف است. پل رومی دو منطقه شرقی و غربی شهر دزفول را به هم متصل می‌کند و در قدیم یک پل ارتباطی بین منطقه جندی شاپور و سرزمین بین‌النهرین بوده است. برای حفاظت از پل رومی دزفول قلعه‌ای نیز در محله‌ای به همین نام یعنی محله قلعه ساخته می‌شود.
پل قدیمی ۱۴ دهانه دارد و از سنگ ساروج و آهک ساخته شده و از معدود پل‌هایی است که با وجود قدیمی بودن تا چند سال پیش همچنان وسایل نقلیه از روی آن عبور می‌کردند. اما این ترددها به تدریج موجب تخریب و نابود شدن پایه‌های پل شد تا اینکه از سال ۱۳۸۹ برای حفظ این اثر جاودانه، عبور خودروها از روی آن بسیار کم و محدود شده است. جالب اینجاست که پل قدیم دزفول از اولین آثار به ثبت رسیده ایران در فهرست آثار ملی محسوب می‌شود که در تاریخ ۱۵ دی ماه ۱۳۱۰ در این فهرست به ثبت رسید.
معماری و مرمت و بازسازی پل قدیمی دزفول
معماری پل قدیم دزفول در بسیاری از آثار و اسناد تاریخی ذکر شده است، جرج کرزن (سیاستمدار انگلیسی) و حاج نجم الملک در کتاب های خود از این پل یاد کرده‌اند. برای مثال حاج نجم الملک در کتاب سفرنامه خوزستان چنین نوشته است:
«پلی عظیم روی دز از قدیم زده‌اند که از آثار غریبه است. فی الجمله تعمیری لازم دارد. طول این پل سیصد و شصت ذرع است. دو دامنه دارد به طول سی ذرع و عرض هفت ذرع و ارتفاع دوازده ذرع. عدد چشمه‌ها بیست عدد و عرض چشمه‌ها بعضی پنج و بعضی نه ذرع است.»
مصالح پل قدیم دزفول همچون سایر بناها و پل های تاریخی، آجر، سنگ و ساروج است. همچنین در ساخت این پل از سنگ های بزرگ ماسه ای استفاده شده که با استفاده از بست های فلزی به هم متصل شده‌اند. طول پل رومی دزفول ۳۷۰ متر بوده و ۱۴ دهانه دارد.
از سازه اصلی پل ساسانی دزفول تنها پایه‌های آن باقی مانده و این پل در دوره های مختلف مرمت و بازسازی شده است. برای مثال در دوره صفوی روی پایه های باز مانده از دوره ساسانی، بنای فعلی احداث شد، طاقدیس‌ها مربوط به همین دوره هستند. عرشه پل نیز در دوره پهلوی اول و در زمان رضا شاه با استفاده از مصالحی همچون سیمان و فلز بازسازی شده است.
پل ساسانی دزفول کجاست؟
این پل یکی از مهمترین آثار تاریخی دزفول است که روی رود دز ساخته شده و در میدان پل قدیم و خیابان ساحلی قرار دارد. آدرس پل قدیم دزفول این پل رودخانه دز، بین بوستان ساحلی رعنا و بوستان ولیعصر است. این پل با نام پل اندامش نیز شناخته می شود و اگر از محلی ها کمک بگیرید، برای رفتن به این پل شما را راهنمایی می‌کنند.
آدرس پل دزفول روی نقشه گوگل:
پل جدید و پل شناور دزفول
غیر از پل قدیم دزفول، روی رودخانه دز پل‌های دیگری مانند پل شناور نیز ساخته شده که امکان تردد خودرو از روی آن وجود دارد. پل جدید دزفول نیز یکی دیگر از این پل‌هاست که با فاصله کمی از پل قدیمی احداث شده‌اند. این پل جدید در سال ۱۳۹۸ به نام سردار سلیمانی نام گذاری شد.
در نزدیکی پل جدید، سازه‌های تاریخی و آبی زیادی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها دیدن کنید. همچنین وجود رستوران در حوالی آن و نورپردازی های زیبای آن در شب خاطرات خوبی از پل گردی در این شهر آجری برایتان رقم خواهد زد.
پل دزفول، قدیمی ترین پل آجری جهان
پل رومی یا پل قدیم دزفول یکی از مهمترین یادگاری هایی است که از دوره ساسانیان در این شهر باقی مانده و مهر تاییدی بر هویت و اصالت است. گذر زمان و البته عوامل انسانی، آسیب های زیادی به این پل وارد کرده، اما خوشبختانه مرمت های اخیر این پل را به وضعیت خوبی رسانده و هم اکنون گردشگران می‌توانند از آن بازدید کنند. البته جاذبه های گردشگری دزفول تنها این مورد نیست، در سفر به دزفول پیشنهاد می‌کنیم که حتما از دیدنی های دیگری نظیر بازار قدیم دزفول، آرامگاه یعقوب لیث صفاری، دانشگاه جندی شاپور و شهر باستانی جندی شاپور دیدن کنید.
آیا تا به حال به خوزستان سفر کرده‌اید؟ از تجربه سفر خود با ما بگویید.
سوالات متداول درباره پل قدیمی دزفول
پل قدیم دزفول چند سال قدمت دارد؟
قدمت این پل به دوره ساسانی بازمی‌گردد، این پل به دستور شاپور اول ساخته شده و بیش از ۱۷ قرن قدمت دارد.
پل قدیمی دزفول کجاست؟
پل قدیمی دزفول روی رودخانه دز و بین دو بوستان رعنا و ولیعصر قرار دارد.
هزینه بازدید از پل رومی چقدر است؟
بازدید از این پل که یکی از مهمترین جاذبه های دیدنی دزفول محسوب می‌شود، رایگان است.
