همانطور که بسیاری علاقه دارند مقصد سفر خود را از میان جاهای خوش آب و هوا و سرسبز مانند جنگل‌ها و مناطق ساحلی و مناطق شهری انتخاب کنند، بسیاری دیگر نیز بر خلاف گروه‌های قبلی دوست دارند یه بیابان ها و صحرا سفر کنند و از زیبایی این جاذبه‌های طبیعی بازدید کنند و لذت ببرند. بر خلاف تصور عموم مردم که فکر می‌کنند در کویر چیزی برای سرگرمی و لذت بردن وجود ندارد، باید بگوییم در بیابان‌ها نیز جاذبه‌های طبیعی بسیار زیادی وجود دارد که قصد داریم در این متن به بررسی و معرفی آن‌ها بپردازیم. با مجله گردشگری فلای تودی همراه باشید تا با معرفی وسیع ترین و بزرگترین بیابان و صحراهای دنیا دروازه‌های جدیدی در این زمینه به روی شما باز کنیم.
تعریف صحرا و بیابان
شاید این همیشه سوال شما هم بوده که در کل بیابان به چه مناطقی گفته می شود؟ در ابتدا بد نیست بدانید صحرا و بیابان فرقی با هم ندارند و صحرا نام عربی بیابان است. بیابان در لغت از سه بخش بی، آب و آن تشکیل شده و به معنی مکان بدون آب است. بیابان چند مشخصه دارد که می‌توان با این موارد آن را تشخیص داد. کم بودن میزان بارش سالیانه، کم و پراکنده بودن پوشش گیاهی، اختلاف دمای زیاد بین شب و روز و میزان تبخیر بسیار بالا از مشخصه‌هایی است که می‌توان با آن‌ها بیابان‌ها را شناخت و تعریف کرد.
اما بر خلاف چیزی که در میان عامه و به غلط استفاده می‌شود، بیابان و کویر یکی نیستند و با هم تفاوت دارند. در تعریف بیابان گفتیم که این مناطق دارای پوشش گیاهی هستند و بارش باران هم در آن‌ها هر چند بسیار کم و نامنظم ولی اتفاق می‌افتد؛ اما در کویر وضع به این شکل نیست و غلظت نمک در خاک به حدی بالاست که هیچ گیاهی در آن توانایی رشد کردن ندارد. بافت خاک نیز در این مناطق به صورت رسی و پف کرده است.
بزرگترین بیابان های زمین
بیابان های بسیار زیادی در سراسر جهان وجود دارد که هر کدام ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند. دلایل شکل‌گیری، ویژگی‌های اقلیمی و پوشش گیاهی و جانوری در هر یک از این بیابان ها در حالی که در کلیت شبیه به یکدیگر است، ولی در جزئیات تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. در ادامه ضمن معرفی بزرگ ترین بیابان های زمین بر حسب مساحت آن‌ها، برخی ویژگی‌هایی که دارند را با هم مورد بررسی قرار خواهیم داد.
بیابان قطب جنوب
بزرگ ترین بیابانی که بر روی زمین قرار دارد، بیابان قطب جنوب است. با وجود اینکه، این بیابان از نظر ظاهری تفاوت بسیار زیادی با تعاریف ما از بیابان دارد ولی طبق تعریف دانشمندان، قطب جنوب بزرگ ترین بیابان روی کره زمین است!
بیابان قطب شمال
بعد از صحبت درباره قطب جنوب و بیابان آن بهتر است به نقطه مقابل و قطب شمال برویم. جایی که تنها شاهد دو زیست بوم خواهیم بود. توندرای قطبی و بیابان قطبی دو زیست بومی هستند که در قطب شمال وجود دارند و این بیابان دومین و آخرین مثالی است که با تعریف جامع ما از بیابان همخوانی ندارد.
صحرای بزرگ آفریقا
به غیر از دو صحرای قطب شمال و قطب جنوب، بزرگترین صحرایی که با تعاریف ما در این متن همخوانی دارد، صحرای بزرگ آفریقا بوده که به صحرای صاحارا نیز معروف است. این بیابان در قسمت شمالی قاره آفریقا قرار دارد و بخش بزرگی از چند کشور را در بر می‌گیرد. صحرای ساحارا منابع زیرزمینی طبیعی بسیاری مانند نفت، گاز، طلا و مس دارد که آن را برای دولت‌ها جذاب می‌کند و طی دوران گذشته کشورهای بسیاری برای حکمرانی به این منطقه با یکدیگر جدال داشته‌اند.
بیابان ویکتوریا
این بیابان در دل یک بیابان بزرگ‌تر به نام بیابان استرالیا قرار دارد که در حدود ۲۰ درصد کل سرزمین استرالیا را تشکیل می‌دهد و به دلیل تنوع گیاهی و جانوری خاصی که دارد، از شهرتی جهانی برخوردار است.
بیابان عرب
بیابان عرب که از یمن تا خلیج فارس و از سوی دیگر از عمان تا عراق و اردن امتداد دارد، بیشتر شبه جزیره عربستان را در بر گرفته و می‌توان گفت به نوعی سبک زندگی خاص مردم این مناطق را شکل داده است. چند گونه جانوری نیز در این منطقه زندگی می‌کنند که شامل آهو، غزال بزرگ آفریقایی، گربه شنی و سوسمار خاردم می‌شوند.
بیابان گبی
عمده شهرت این بیابان به دلیل عبور راه ابریشم از آن و قرار گیری در امپراطوری مغولستان است. این بیابان ویژگی‌های خاص خود را دارد و جاندرانی مانند آهوی دم سیاه، شتر باختری، گرگ‌ها، موش خرمای وحشی اروپایی مخطط، الاغ‌های وحشی مغولی، خرس قهوه‌ای، پلنگ برفی و آبچلیک در آن زندگی می‌کنند. این بیابان به دلیل شرایط خاص جوی در حال گسترش است که این پدیده صدمات بسیاری را به کشورهای همجوار آن وارد می‌کند.
بیابان کالاهاری
این بیابان که بیشتر کشور بوتسوانا و بخش‌هایی از کشورهای نامیبیا و آفریقای جنوبی را دربر می‌گیرد، نسبت به موارد پیشین شرایط ویژه‌ای دارد. در این بیابان شاهد باران هستیم و بعد از هر بار بارش باران پهنه‌های بزرگی از چراگاه‌ها پدید می‌آید و جانوران و گیاهان گوناگونی می‌توانند در آن زندگی کنند. به این خاطر بخش‌های بزرگی از کالاهاری را نمی‌توان به مفهوم واقعی کلمه، صحرا دانست. گونه‌های جانوری مانند شیر، کفتار، انواع غزال، دم‌عصایی و عنتر در کالاهاری زندگی می‌کنند و معادنی مانند معادن زغال‌سنگ، مس، نیکل و الماس را می‌توان در کالاهاری پیدا کرد.
صحرای پاتاگونیا
بزرگترین صحرای آمریکای جنوبی که از رشته کوه آند تا اقیانوس اطلس امتداد دارد و در آن شاهد درختچه و بوته‌های پراکنده هستیم. امروزه این منطقه بیشتر برای دامداری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بیابان گریت بیسین
این ناحیه، بزرگترین بیابان ایالات متحده آمریکا است که بخش وسیعی از این کشور را در بر می‌گیرد. بد نیست بدانید شهر لاس وگاس در حاشیه همین بیابان قرار دارد.
بیابان تکله مکان
این صحرا بزرگترین بیابان کشور چین و دومین صحرای روان جهان بوده به طوری که بیش از ۸۰٪ آن شامل تپه‌های شنی روان است. دو شاخه اصلی جاده ابریشم از کناره شمالی و کناره جنوبی تکله مکان می‌گذشت. نام تکله مکان را دگرگون شده واژه «تَرک مکان» به معنی مکان متروکه دانسته‌اند.
بیابان آتاکاما
بیابان آتاکاما یکی از خشک‌ترین بیابان‌های دنیا در آمریکای جنوبی است. این بیابان که بیشتر پوشیده از شن‌زار و نمک‌زار است، از سمت رشته کوه‌های آند به طرف اقیانوس آرام امتداد دارد. همانطور که گفتیم، بیابان آتاکاما خشک‌ترین مکان روی زمین محسوب می‌شود و دلیل این خشکی هم محصور بودن از دو طرف به وسیله کوه‌های آند و ارتفاعات ساحلی اقیانوس آرام است.
بیابان سیمپسون
بیابان سیمپسون یک گستره خشک بزرگ با دشت‌هایی با شن سرخ و تپه‌های شنی در قلمروی شمالی و شمال مناطق کوئینزلند و استرالیای جنوبی در استرالیای مرکزی است. بیابان سیمپسون با شن‌های قرمز رنگ بزرگترین صحرای شن روان در جهان بوده و به همین دلیل در این لیست جای گرفته است.
کویرگردی، تفریحی محبوب که طرفداران زیادی دارد
به دلیل شرایط ویژه‌ای که بیابان‌ها دارند، سفر به این مناطق حتما باید به همراه افراد آشنا به منطقه و با تجهیزات کامل صورت بگیرد. منظور از تجهیزات نیز تجهیزات گروهی مانند ملزومات اسکان و حمل و نقل و … است. برای حمل و نقل در بیابان‌ها حتما باید از خودروهای مخصوص که در اصطلاح به آن‌ها آفرود گفته می‌شود، استفاده کرد. در غیر این صورت امکان جابجایی در این مناطق برای شما وجود نخواهد داشت. همچنین برای اسکان در این مناطق اگر قصد دارید در اقامتگاه‌های بومگردی و آماده بمانید که تنها نیاز به رزرو اتاق خواهید داشت، ولی اگر قصد اقامت به صورت کمپ کردن را دارید، باید حتما تجهیزات مناسب این کار را به همراه داشته باشید.
سوالات متداول درباره بزرگترین بیابان و صحرا های دنیا
بهترین زمان برای بیابان گردی چه زمانی است؟
در حالت کلی بهار و پاییز برای سفر به بیابان مناسب است ولی در این مورد باز هم بهتر است آب و هوا به صورت مرتب بررسی شود.
در بیابان باید چه وسایلی همراه داشته باشیم؟
کیف کوچک ابزار، کیسه آب، عینک آفتابی مخصوص کویر، کفش مناسب کویر، دستار، کرم ضد آفتاب، دوربین، کیسه خواب، چادر، وسایل روشن کردن آتش، قطب نما یا همان جهت یاب، جعبه کمکهای اولیه، آب معدنی، چاقو، کیت مار گزیدگی، کوله پشتی، لوازم گرمایشی، دوربین‌های چشمی و شکاری، حشره کش و لباس مناسب برای گرما و سرما از مهمترین وسایل هستند.
معروف ترین بیابان های ایران کدام هستند؟
بر خلاف نامشان دشت کویر و کویر لوت از بیابان های معروف ایران هستند.
کویرهای معروف ایران کدام موارد هستند؟
از جمله کویرهای پرطرفدار ایران می‌توان به کویر مصر، کویر ورزنه، کویر مرنجاب، کویر کاراکال، کویر ابوزیدآباد، کویر حلوان، کویر شهداد، کویر ریگان و کویر ریگ جن اشاره کرد.
