راهنمای سفر به کلات نادری | دژ شکست‌ناپذیر نادرشاه

در دل خراسان رضوی و در نزدیکی مشهد، شهری تاریخی با پیشینه‌ای کهن قرار دارد که امروز با نام «کلات نادری» شناخته می‌شود. این شهر که روایت‌های زیادی را از دل تاریخ در خود جای داده، یادگار دوران نادرشاه افشار است. این منطقه پیش از اسلام با نام «مهرداد» و در دوره ساسانیان با عنوان «ابدوان» شناخته می‌شد اما، دوره اوج شکوه آن را باید زمان حکومت نادرشاه افشار دانست. در کلات نادری، چشم‌اندازهایی از تپه‌های شنی، دشت‌های گسترده، کوه‌های مرتفع و طبیعتی بکر در انتظار شماست. در این مطلب از مجله گردشگری فلای‌تودی، همراه ما باشید تا نگاهی کامل به این میراث تاریخی و طبیعی بیندازیم.

کلات نادری کجاست؟

کلات نادری را باید یکی از شهرهای کوهستانی استان خراسان رضوی دانست که ۱۴۵ کیلومتر تا مشهد فاصله دارد و همچنین در ۶۰ کیلومتری قوچان قرار گرفته است. در این کلات براساس سرشماری سال ۱۳۹۵ بیش از ۳۶ هزار نفر زندگی می‌کنند. از میان شهرهایی که در نزدیکی کلات نادری قرار دارد می‌توان به درگز، مشهد، نیشابور و سبزوار اشاره کرد.

لوکیشن کلات نادری روی نقشه

مسیرهای دسترسی به کلات نادری

روش‌های مختلفی برای رسیدن به کلات نادری وجود دارد. معمول‌ترین راه این است که با بلیط هواپیما مشهد خود را به این شهر رسانده و از آنجا به صورت زمینی راهی کلات شوید. البته در صورتی که می‌خواهید هزینه‌هایتان کاهش پیدا کند، می‌توانید برای خرید بلیط قطار مشهد نیز اقدام کنید. شما می‌توانید از طریق جاده کمربندی شمالی و سپس جاده سرخس، خود را به کلات نادری برسانید.

• فاصله مشهد تا کلات نادری: ۱۴۵ کیلومتر

بهترین زمان سفر و آب و هوای کلات نادری

کلات نادری آب و هوای مطبوع و خنکی دارد و بهترین زمان سفر به آن را باید از اردیبهشت تا تیر ماه دانست. در این ایام آب و هوای این شهر دلپذیر و آفتابی اما خنک و مطبوع است. هرچقدر به سمت اواخر پاییز و فصل زمستان برویم، آب و هوای کلات نادری هم سردتر می‌شود. اگر در این زمان راهی این شهر شوید، با بارش برف و باران روبه‌رو خواهید شد.

روستاهای اطراف کلات نادری

اطراف کلات نادری روستاهای زیبای زیادی وجود دارد که در ادامه برخی از زیباترین روستاهای اطراف کلات نادری را معرفی خواهیم کرد.

روستای لایین | منطقه سبز کلات نادری

روستای لایین یکی از سرسبزترین و دیدنی‌ترین مناطق کلات نادری است که به دلیل طبیعت دل‌انگیز و شالیزارهای فراوانش، لقب «نگین هزارمسجد» را گرفته است. رودخانه‌ای دائمی از میان روستا عبور می‌کند و در فصل بهار دشت‌های اطراف آن با گل‌های شقایق می‌درخشند. لایین بهشتی برای عاشقان طبیعت، عکاسی و اقامت در فضای روستایی‌ است.

فاصله روستای لایین تا کلات نادری: حدود ۴۰ دقیقه با خودرو

آدرس روستای لایین روی نقشه

روستای ارتکند | طبیعت بکر در دل کوهستان

ارتکند، روستایی کوهستانی در دل ارتفاعات شمال خراسان رضوی است که با آبشارهای خروشان، دره‌های سرسبز و چشمه‌های گوارا شناخته می‌شود. مسیرهای پیاده‌روی در دل طبیعت و چشم‌اندازهای بکر، این روستا را به گزینه‌ای ایده‌آل برای طبیعت‌گردان و کوهنوردان تبدیل کرده است. سکوت آرامش‌بخش و هوای خنک آن مخصوصا در تابستان، بسیار دل‌نشین است.

فاصله روستای ارتکند تا کلات نادری: حدود یک ساعت با ماشین

روستای ارتکند روی نقشه

روستای خشت | روستایی با کوچه باغ های سنتی

روستای تاریخی خشت، با معماری بومی و آثار به‌جا مانده از دوران نادرشاه، بخشی از هویت کهن منطقه کلات نادری را در خود حفظ کرده است. وجود آب‌انبارهای قدیمی، دیوارهای خشتی و کوچه‌باغ‌های سنتی، حال‌وهوایی اصیل به این روستا بخشیده. خشت مقصدی است که تاریخ‌دوستان از آن غافل نمی‌مانند.

فاصله روستای خشت تا کلات نادری: حدود ۱۵ دقیقه

روستای خشت روی نقشه

روستای قلعه‌زو | گشت وگذار در میان باغ های سرسبز

این روستا در دامنه رشته‌کوه هزار مسجد قرار دارد و با دره‌های عمیق، باغات سرسبز و چشم‌اندازهای کوهستانی، یکی از مقاصد محبوب برای علاقه‌مندان به گردشگری ماجراجویانه است. قلعه‌زو برای کسانی که به دنبال تجربه‌ای متفاوت در دل طبیعت خراسان هستند، انتخابی آرام و چشم‌نواز به‌شمار می‌آید.

فاصله روستای قلعه‌زو تا کلات نادری: حدود ۲۶ دقیقه

آدرس روستای قلعه‌زو روی نقشه

جاهای دیدنی کلات نادری

در کلات نادری دیدنی‌های زیادی وجود دارد که اگر بخواهید از از همه آنها بازدید کنید برنامه سفر خود به این شهر را از صبح آغاز نمایید. در ادامه برخی از جاهای دیدنی کلات نادری را به شما معرفی خواهیم کرد.

کاخ خورشید | تلفیق معماری ایرانی هندی

کاخ خورشید، بنایی تاریخی و باشکوه در شهر کلات است که در دوران نادرشاه افشار ساخته شد. این کاخ با طراحی منحصر‌به‌فرد، تلفیقی از معماری ایرانی و هندی را در خود جای داده و دارای تزیینات سنگی، حجاری‌های چشمگیر و نمایی مدور است. این بنا قرار بود آرامگاه نادرشاه باشد، اما با مرگ او ناتمام ماند و به‌عنوان نمادی از اقتدار افشاریان باقی ماند.

آدرس کاخ خورشید روی نقشه

جنگل پسته خواجه | در دل طبیعت وحشی

جنگل پسته خواجه، نزدیکی روستای چهچهه، از مهم‌ترین زیست‌بوم‌های طبیعی کلات نادری است. این جنگل با درختان پسته وحشی و گل‌های خودرو مانند شقایق و لاله، یکی از مقاصد طبیعت‌گردی و عکاسی در فصل بهار به‌شمار می‌رود. در این منطقه امکان کمپینگ و پیاده‌روی در دل طبیعت نیز برای گردشگران فراهم است. از آنجایی که برای رسیدن به این جنگل مسیر سختی پیش روی گردشگران قرار دارد، تا حد زیادی بکر و دست نخورده باقی مانده است. در این مکان حیواناتی همچون پلنگ، گراز، خرگوش و گورخرهای ترکمنی نیز زندگی می‌کنند.

آدرس جنگل پسته خواجه روی نقشه

آبشار بابا رمضان | جاذبه‌ای زیبا در منطقه هراز مسجد

آبشار بابا رمضان یکی از جاذبه‌های طبیعی زیبای منطقه هزار مسجد در شمال کلات است که در دامنه کوه قرار دارد. این آبشار با جریان دائمی و آب‌وهوای خنک اطراف، گزینه‌ای عالی برای گردش‌های یک‌روزه و طبیعت‌گردی در بهار و تابستان محسوب می‌شود. مسیر دسترسی به آبشار بابا رمضان از طریق جاده‌ای روستایی و سرسبز، خود یکی از جذابیت‌های این دیدنی است. اطراف این آبشار را جاذبه‌های متعددی همچون روستای بابا رمضان، رودخانه‌ها و بقعه متبرکه بابا رمضان فرا گرفته‌اند. اگر قصد دارید شب را در نزدیکی این آبشار بگذرانید، می‌توانید یکی از سوئیت‌های موجود در روستای بابا رمضان را اجاره کنید.

آدرس آبشار بابا رمضان روی نقشه

آبشار ارتکند | یک آبشار دائمی در نزدیکی مشهد

آبشار ارتکند در دل دره‌ای عمیق و پوشیده از درختان سرسبز، در نزدیکی روستای ارتکند واقع شده است. این آبشار در تمام فصول سال آب دارد و هوای خنک آن، به‌ویژه در فصل تابستان، فرصتی برای فرار از گرمای مشهد فراهم می‌کند. برای رسیدن به این آبشار، بخشی از مسیر نیاز به پیاده‌روی در طبیعت دارد که تجربه‌ای لذت‌بخش خواهد بود. ارتکند از دو آبشار تشکیل شده است. مورد اول در دل یک غار قرار دارد. آبشار دوم ارتفاع بیشتری دارد و می‌توان آن را در انتهای یک دره پیدا کرد. باید بدانید که مسیر دشوار رسیدن به این جاذبه طبیعی برای کودکان و سالمندان مناسب نیست.

آدرس آبشار ارتکند روی نقشه

آبشار آبگرم | آب‌تنی حتی در زمستان

آبشار آبگرم، یکی از پدیده‌های جالب طبیعی کلات نادری است که با دمای حدود ۳۰ تا ۳۵ درجه سانتی‌گراد جریان دارد. این ویژگی باعث شده که آبشار در تمام طول سال حتی در زمستان هم قابل استفاده برای آب‌تنی و طبیعت‌گردی باشد. چشمه‌های اطراف آبشار نیز خواص معدنی دارند و مورد توجه گردشگران سلامت قرار گرفته‌اند. اطراف این آبشار که در ۸۰ کیلومتری مشهد قرار دارد، برای کمپینگ مناسب است.

آدرس آبشار آبگرم روی نقشه

آبشار قره‌سو | ماجراجویی در نزدیکی کلات

آبشار قره‌سو در روستایی به همین نام در کلات نادری قرار دارد و با مناظر طبیعی اطرافش یکی از بکرترین جاذبه‌های منطقه به‌شمار می‌رود. این آبشار از میان صخره‌های مرتفع جاری می‌شود و برای علاقه‌مندان به کوهنوردی و ماجراجویی در دل طبیعت، بسیار جذاب است. این آبشار مسیر سختی دارد و برای رسیدن به آن باید مسیرهای پیچ در پیچی را طی کرد اما، در این مسیر نردبان‌های فلزی را روی دیواره‌های بلند خواهید دید که با کمک آنها می‌توان راحت‌‌تر به آبشار قره‌سو رسید.

آدرس آبشار قره‌سو روی نقشه

برج ارغونشاه | یادگار دوره ایلخانیان

برج ارغونشاه در غرب شهر کلات، در ۲۰۰ متری کتیبه نادری واقع شده و بالغ بر ۴۰ متر ارتفاع دارد. این جاذبه یکی از آثار نظامی-تاریخی مربوط به دوره ایلخانیان (قرن هفتم) است. برج ارغونشاه با موقعیت استراتژیک خود، در گذشته برای دیده‌بانی و حفاظت از ورودی شهر کاربرد داشته است. نمای این برج تماما از آجر است و تزئینات آن را باید شبیه به ارگ‌های کریمخانی دانست.

آدرس برج ارغونشاه روی نقشه

مسجد کبود گنبد | نمادی از هویت دیدنی مردم کلات

مسجد کبود گنبد یکی از بناهای تاریخی-مذهبی کلات است که نام خود را از گنبد فیروزه‌ای رنگش گرفته است. این مسجد با قدمت مربوط به دوره سلجوقیان و معماری منحصربه‌فرد، نمادی از هویت دینی مردم منطقه محسوب می‌شود. مسجد کبود که از بخش‌هایی همچون چهار ایوانه، گنبدی دو پوشه، صحن و طاقبارها تشکیل شده؛ تا امروز بارها مورد مرمت قرار گرفته است. در مجاورت ضلع شمالی مسجد آب انباری وجود دارد که بازدید از آن نیز خالی از لطف نیست.

آدرس مسجد کبود گنبد روی نقشه

رودخانه‌های کلات نادری | بهترین زیستگاه گیاهی و جانوری

کلات نادری به‌واسطه موقعیت کوهستانی و آب‌وهوای مناسب، رودخانه‌های متعددی را در دل خود جای داده است. رودخانه‌هایی مانند قرلق، لایین، چهچهه و آبگرم در سراسر منطقه جریان دارند و به سرسبزی دشت‌ها و تأمین منابع آب منطقه کمک می‌کنند. این رودخانه‌ها همچنین زیستگاه طبیعی گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری‌اند و برای ماهیگیری و تفریح کنار آب نیز بسیار محبوب‌اند.

تاریخچه کلات نادری

کلات نادری یکی از جاهای دیدنی مشهد است که به تاریخ پر فراز و نشیبش شهرت دارد. سال‌های (۱۱۲۸-۱۱۲۶ ه.ش) را باید دوره شکوه این شهر دانست. در این زمان نادرشاه پس از فتح هند، این شهر را به عنوان پایتخت تابستانی خود قرار داد و در آن کاخ‌‌ها، باغ‌ها و بناهای تاریخی فراوانی ساخت. پس از مرگ نادر، در سال‌های (۱۱۷۵-۱۱۲۸ ه.ش) کلات نادری رو به افول رفت.

در طول این سال‌ها اگر چه کلات به عنوان یک شهر اهمیت داشت اما شکوه و جلال آن مانند گذشته نبود. در طول سال‌های (۱۳۰۴-۱۱۷۵ ه.ق)، زمانی که قاجارها به ایران حکومت می‌کردند، کلات نادری فقط یک شهر مرزی بود که اهمیت چندانی برای حکومت نداشت. این شهر از سال ۱۳۰۴ تا کنون به‌عنوان یک جاذبه ارزشمند گردشگری شناخته می‌شود و اقدامات زیادی برای بازسازی و مرمت بناهای موجود در آن انجام شده است.

زبان مردم کلات نادری

مردم کلات نادری به زبان‌های مختلفی صحبت می‌کنند که بازتابی از پیشینه تاریخی و تنوع قومی این منطقه است. زبان غالب در بسیاری از روستاهای کلات، ترکی خراسانی است که با گویش خاصی در این ناحیه رواج دارد. علاوه بر آن، برخی از ساکنان به زبان کردی کرمانجی و فارسی نیز صحبت می‌کنند. این تنوع زبانی، نتیجه مهاجرت‌ها، تعاملات تاریخی و قرار گرفتن کلات در مسیرهای ارتباطی مهم در گذشته است.

سوغات کلات نادری

سوغات کلات نادری، که یکی از شهرهای تاریخی و زیبا در استان خراسان رضوی است، ترکیبی از هنرهای دستی و محصولات طبیعی محلی است. قالی‌بافی و گلیم‌بافی از صنایع دستی معروف این منطقه به شمار می‌روند که با طرح‌ها و رنگ‌های خاص خود، جلوه‌ای از فرهنگ بومی را به نمایش می‌گذارند. همچنین، عسل طبیعی کوهستانی، خشکبار مانند گردو و بادام، و گیاهان دارویی از جمله سوغات محبوب کلات هستند. این محصولات نه تنها کیفیت بالایی دارند، بلکه بخشی از زندگی سنتی و طبیعت غنی این منطقه را بازتاب می‌دهند.

غذاهای محلی کلات نادری

برخی از محبوب‌ترین غذاهای محلی که می‌توانید در کلات نادر امتحان کنید، به شرح زیر هستند:

• آش کوریا
• آش اوماج
• آش جوش‌پره (جوش‌بره)
• گُرماست
• فتیر مسکه (قتلمه)
• قورمه شوربا
• کاچی
• حلیم گندم
• توگی سرداغی

اقامتگاه های نزدیک کلات نادری

در خود کلات نادری، اقامتگاه‌های بسیار خوبی همچون هتل ستاره خورشید، هتل سنتی نادر و اقامتگاه بوم‌گردی کلبه چوبی و… وجود دارد اما از آنجایی که یک روز برای بازدید از این شهر کافی است عده‌ زیادی از گردشگران در یکی از هتل های مشهد اقامت می‌کنند و صبح زود راهی کلات می‌شوند. شما می‌توانید رزرو هتل را از وب‌سایت و اپلیکیشن فلای‌تودی انجام دهید. از میان بهترین هتل های مشهد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

چرا باید از کلات نادری بازدید کرد؟

کلات نادری یکی از جاهای دیدنی مشهد است که به خاطر تاریخ غنی و روستاهای بکر اطرافش، سالانه عده زیادی از گردشگران را به خود جذب می‌کند. بازدید از این شهر می‌تواند شما را بیشتر با تاریخ ایران در دوره‌های مختلف تاریخی آشنا کند. بنابراین اگر بلیط هواپیما به مقصد مشهد انتخاب کرده‌اید و یا با خرید بلیط قطار راهی مشهد شده‌اید، حتما زمانی را هم برای بازدید از این شهر کنار بگذارید. اگر نکته دیگری درباره این موضوع وجود دارد که در این مطلب بدان اشاره نشد، حتما آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و بتوانید از آن استفاده کنید.

سوالات متداول درباره کلات نادری